Historia Poznania

Historia

Poznań – geneza nazwy miasta

Pierwszy znany zapis znajduje się w kronice Thietmara pod rokiem 970 w formie episcopus Posnaniensis. W tej samej kronice pod rokiem 1005 znajduje się określenie ab urbe Posnani.

Z nadaniem miastu nazwy Poznań wiąże się stare podanie, sięgające czasów powstania państwa polskiego. Wedle niego w okolicach Poznania osiedlił się Lech i jego drużyna, kilka lat po tym, jak rozstał się ze swoimi braćmi, Czechem i Rusem. Po kilku latach Rus i Czech postanowili odwiedzić brata i ze zbrojnymi orszakami wyruszyli na spotkanie. W tym samym czasie Lech polował w okolicach Gniezna i jego zbrojni przywieźli niepokojące wiadomości – na obrzeżach krainy zauważono obce wojska. Legenda głosi, że wojska Lecha, Czecha i Rusa ruszyły już do ataku, gdy nagle bracia jadący na czele krzyknęli 'poznan!’ rozpoznając się nawzajem. Lech, Czech i Rus zdążyli powstrzymać rozlew krwi a na cześć tego szczęśliwego zdarzenia wyprawili ucztę i na miejscu niedoszłej bitwy założyli osadę.

Poznań jest jedynym miastem, którego nazwa została wymieniona w hymnie Polski
(I wers III zwrotki): Jak Czarniecki do Poznania…

Historia

To właśnie na ziemiach poznańskich jak powiedział papież Jan Paweł II, „zaczęła się Polska”. Pierwsi osadnicy pojawili się na terenach zajmowanych dziś przez Poznań już ok. 8900 roku przed naszą erą. W IX w Polanie. założyli swój gród na Ostrowie Tumskim, w rozlewisku Warty i Cybiny. Początkowo peryferyjny gród zaczął zyskiwać na znaczeniu. Gród poznański upodobał sobie pierwszy polski książę Mieszko I, budując największy zamek w kraju w X wieku. Poznań wespół z Gnieznem był pierwszą stolicą Polski. To tutaj prawdopodobnie odbył się chrzest Polski w 966 roku. Dwa lata później założono w Poznaniu pierwsze w kraju biskupstwo. Rozpoczęła się budowa katedry, gdzie do dziś spoczywają ciała Mieszka I, Bolesława Chrobrego oraz sześciu innych władców z dynastii Piastów. Początki w Poznaniu ma również polskie godło. Orzeł występował na monetach i pieczęciach książąt piastowskich, tarczach i chorągwiach od dwunastego wieku. Jako oficjalne godło całego państwa polskiego zaczął być używany od roku 1295 przez Przemysła II, nawiązującego do tradycji piastowskiej sprzed rozbicia dzielnicowego.

Od XIV wieku wzrastała ranga Poznania. Stał się ważnym ośrodkiem handlowym. Pod koniec średniowiecza rozpoczął się złoty okres w historii miasta. Przez Poznań przebiegały szlaki handlowe, łączące wschód z zachodem. Poznań był drugim, po Gdańsku, ośrodkiem rzemiosła w kraju. Rozwijało się życie kulturalne i naukowe. Wojny i klęski żywiołowe XVII i XVIII wieku zniszczyły Poznań. W 1773 roku Poznań został wcielony do Prus i stał się stolicą nowej prowincji Prus Południowych.
Prusacy postanowili uczynić z Poznania miasto-twierdzę. W latach czterdziestych XVIII wieku otoczyli Poznań potężnymi fortyfikacjami Festung Posen, które zamknęły miasto i uniemożliwiły jego rozwój. Przez pewien czas Poznań był największą twierdzą w Europie. Na czasy pruskie przypada jednak gwałtowny rozwój miasta. W XIX wieku zaczęły powstawać pierwsze zakłady przemysłowe. Władze dążyły do tego, by z Wielkopolski uczynić zaplecze rolnicze dla Prus. Poznań miał być więc centrum handlu i przetwórstwa artykułów spożywczych. Rozwijało się też życie kulturalne miasta wybudowano teatry, kino i muzeum, działała biblioteka. To wtedy, na początku XX wieku, powstały secesyjne dzielnice i charakterystyczne dla miasta budowle, takie jak Teatr Miejski (dziś Teatr Wielki) czy muzeum cesarskie (Muzeum Narodowe). Wilhelm II zbudował potężny zamek cesarski, będący jedną z największych tego typu rezydencji w Europie. Co ciekawe była to ostatnia rezydencja monarsza zbudowana na kontynencie.

Po okresie autonomii w czasach Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1849), po nieudanych powstaniach z lat 1831, 1846 i 1848 wielkopolanie zmienili styl walki z zaborcą. Już nie oręż, przelewanie krwi, ale praca organiczna i praca u podstaw. W XIX wieku w Poznaniu licznie działały polskie organizacje kulturalne, gospodarcze i religijne. W 1842 roku powstał hotel Bazar, który pełnił funkcję centrum polskiego życia gospodarczego, kulturalnego i politycznego. Założono Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, które ze stowarzyszenia humanistyczno-artystycznego szybko przekształciło się w instytucję prowadzącą regularną działalność naukową. Władze pruskie bowiem nie zezwalały na utworzenie w Poznaniu uniwersytetu. Z własnych składek poznaniacy wybudowali w 1875 roku Teatr Polski. Okres dominacji pruskiej zakończył się w grudniu 1918 roku, po rozpoczęciu w Poznaniu powstania, które doprowadziło do wyzwolenia miasta i Wielkopolski.

Duże znaczenie dla rozwoju miasta miała Powszechna Wystawa Krajowa z 1929 roku, prezentująca dorobek dziesięciolecia niepodległej Polski. To z okazji PeWuKi wybudowano m.in. nowy stadion, elektrownię, hotele i wiele gmachów handlowych, oraz najnowocześniejsze w Polsce kino Słońce. W 1919 roku założono Uniwersytet Poznański, w ślad za nim powstały też inne szkoły wyższe. Poznań był miastem dobrze zorganizowanym, zamożnym, o rozwiniętej infrastrukturze miejskiej i przemysłowej, stanowił silny ośrodek targowy w skali europejskiej.
Rozwój przerwała II wojna światowa. Poznań wcielono do III Rzeszy był stolicą Kraju Warty. Znów pojawiły się niemieckie nazwy ulic, dzielnic i placów. Po ciężkich walkach miasto zostało wyzwolone 23 lutego 1945 roku, ale zniszczeniu uległa ponad połowa Poznania.

Po wojnie miasto powoli się odbudowywało. W latach 50. Poznań był jednym z najbardziej uprzemysłowionych miast w kraju, ale rozwój przemysłu nie oznaczał poprawy warunków życia ludności. Narastające niezadowolenie doprowadziło do pierwszego masowego protestu robotniczego powojennej Polsce, który rozpoczął się w Poznaniu 28 czerwca 1956 roku i został krwawo stłumiony. Poznański Czerwiec zapoczątkował w Polsce proces, który po Grudniu 1970, Czerwcu 1976 i wreszcie Sierpniu 1980 roku doprowadził do porozumień Okrągłego Stołu 1989 roku i w konsekwencji do wolności i demokracji.

Rok 1989 przyniósł istotne zmiany w charakterze miasta. Dziś Poznań jest miastem pięknym i fascynującym, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością.

Więcej informacji o mieście na stronie: www.poznan.pl/mim/public/turystyka